Gemlik Ticaret
Borsası’nca düzenlenen “Gemlik Zeytininin Coğrafi İşaret Uygulaması” konulu
panelde konuşan Doç Dr. Sertaç Dokuzlu Gemlik zeytininin ciddi tehditlerle
karşı karşıya olduğunu belirterek, “Dışarıdan çok büyük oranda üretilen zeytin
geli yor. Coğrafi logoyu kullanmak Gemlik zeytininin kurtuluşudur.” dedi.
Dün saat 10.30’da Gemlik Ticaret Borsası’nda başlayan Gemlik Zeytininde Coğrafi
İşaret Uygulaması konulu panele, Kaymakam Cahit Işık, Belediye Başkan
Yardımcısı Mehmet Çelik, Ticaret Borsası Başkanı İlhan Acar, Ziraat Odası
Başkanı Ali Çelik, İlçe Gıda ve Tarım Müdürü İbrahim Çetin, Katırlı Köyü
Kalkınma Kooperatifi Başkanı Hulusi Bayrak, Borsa yöneticileri, zeytin
tüccarları, az sayıda zeytin üreticisi katıldı.
Toplantının Divan Başkanlığı’nı Borsa Meclis Başkanı Servet Pehlivan yaparken,
toplantının açılış konuşmasını Ticaret Borsası Başkanı, İlhan Acar yaptı.
Acar konuşmasında, katılımcılara ve konuklara teşekkür ederek, göreve geldikten
sonra Coğrafi işaret uygulaması konusunda yaptıkları çalışmaları anlattı.
Kaymakam Cahit Işık ise Gemlik’in tarih, tarım, sanayi ve
turizm yönünden tüm güzellikleri birarada barındıran bir şehir olduğunu
belirterek, Gemlik’in adını daha çok ünlü zeytini ile duyurduğunu söyledi.
Işık, şöyle devam etti:
“Gemlik zeytini emektar insanımızın yıllar süren çabasıyla, uğraşmasıyla,
piyasada hak ettiği yere gelebilmiştir.
Hal böyle iken, son yıllarda bu emeğe saygı gösterilmemesi, yılların birikimi
bu marka değere sahip çıkılmaması ve böylelikle bindiği dalı keser gibi bir
duruma düşülmesi söz konusudur.
Bu konuda, isim ya da gurup belirtmek yakışmaz ama herke sin kendi durumunu
sorgulaması gerektiğini düşünüyorum. Bu noktada, Gemlik Ticaret Borsamızın
aldığı “Coğrafi İşaret” tescili büyük önem taşımaktadır. Böylelikle “Gemlik
Zeytini” marka olarak korunacak ve üreticinin hakkı zayi olmayacaktır. Ancak,
işi burada bırakma yıp, daha fazla za man kaybetmeden, piyasada denetlenmesine
kadar bir takım yapıları ve düzenlemeleri ortaya koymak gerekir.”
Daha sonra söz alan Belediye Başkan Yardımcısı Mehmet Çelik, 2 binli yıllarda
Gemlik zeytini fidanının Türkiye’nin her yanına dikildiğini, Gemlikli
tüccarların dışarıdan zeytin getirip havuzlarda fermantasyon yaptırıp pazara
sunduğuna dikkat çekti. 2004 yılında Borsa’nın Coğrafi İşaret Belgesi almasına
karşı uygulamaya geçilmemesi nin kayıp olduğunu söyledi. Çelik, “Gemlikli
zeytin üreticisi emeğinin karşılığını ancak coğrafi işaret uygulanmasıyla
alabilir” dedi.
Gemlik Ziraat Odası Başkanı Ali Çelik ise, 10 yılda Ticaret Borsası’nın coğrafi
işaret uygulamasına geçememesini eleştirdi.
Çelik, “10 senedir benim üreticimin zeytini dururken, Akhisar’dan getirilen
zeytini satanlar nasıl hesap verecekler. Bizim zeytinimiz kaliteli zeytindir.
Coğrafi işareti tatbik ediniz o zaman hakkımız korunur.” dedi.
TSE Coğrafi Patent Uzmanı Sezen Daldal ise konuşmasında Türkiye’nin coğrafi
işaretler yönünden zengin bir ülke olduğunu, mahreç ve coğrafi işaret konusunda
bilgiler verdi.
Coğrafi işaretin nasıl alındığını anlatan Daldal, coğrafi işaret alabilmek için
mutlaka üniversitelerle çalışma yapmak gerektiğini hatırlattı. Üniversitenin
ürünün diğer ürünlerden farkını bilimsel olarak ortaya koyacağını söyledi.
Coğrafi işaret alınmasının ürünün garanti aracı olduğunu, geleneksel bilgi ve
sürdürülebilen bir kalitenin sağlanması gerektiğini, tüketiciyi koruduğunu,
ülke ekonomisine katkı sağladığını, üreticinin de gelirinin artmasına neden
olduğunu söyledi. Bursa’da 6 tane coğrafi işaret bulunduğuna dikkat çeken
Daldal, Türki ye’de 157 coğrafi işaret bulunduğunu belirtti.
Gıda Tarım Hayvan cılık Bakanlığı Gıda Yüksek Mühendisi Osman Bostan ise
konuşmasında, gıdayı herkesin tüketmek zorunda olduğu ürün olduğunu belirterek,
Bakanlığın görevinin güvenli ve sağlıklı gıda üretimini sağlamak olduğunu
belirtti. Türkiye’deki gıda denetiminin tek yetki li Gıda Tarım ve Hayvancılık
Bakanlı ğı olduğunu da söyleyen Bostan, “Politikamız çiftlikten sofraya kadar,
gıda güvenliğinin sağlanmasıdır. Avrupa Birliği standartlarına uygun
mevzuatlarımız var. Kırsal alanda küçük çiftçinin yaşam kalitesini yükseltmeyi
amaçlamaktayız. Hijyen ile ilgili sorunlar üreticinin sorumluluğundadır. Şu
anda üreticinin ürettiği ürünlerin etiketsiz pazara sunulmasında bazı
istisnalar getirdik. Gemlik zeytinini labo ratuvarda ayırt etmek bugünki
şartlarda mümkün değil. Bu Avrupa Birliği ülkelerinde de böyle. Bakanlığımız
Gemlik zeytininin yerine başka zeytini satanları ve tüketiciyi kandıranları
cezalandırıyor. Bu konuda tespit yapıldığında ağır cezalar var.” dedi.
Bakanlığın 4635 görevlisinin sahada çalıştığını belirten Bostan, “Görevliler,
5996 sayılı kanuna aykırı olumsuz bulduğu ürünleri toplayıp imal etme yetkileri
var. Gemlik zeytini için yapılan kontrol lerde farklı ürün bulunduğunda, bu
firmaları kamuoyuna duyurulduğunda itibarları kaybolabilir. Firmalar,
ürettikleri ürünün nerenin ürünü olduğunu ambalajlarında belirtmelidir” dedi.
Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Öğretim Görevlisi Doç. Dr. Sertaç Dokuzlu
ise, 3 yıldır Gemlik Ticaret Borsası ile coğrafi işaret konusunda çalıştıklarını,
sorunları çözdüklerini söyledi.
Sistem oluşturduklarını da belirten Dokuzlu, “Coğrafi işaret belirli kitlelere
çıkar sağladığı gibi, bazı kişilerin çıkarını da bozacaktır. Ürünlerin tam
ayırt edilecek özelliklerinin
bilinmemesi ve net olmaması işleri zorlaştırıyor. Gemlik zeytini yıllardır
Akhisar zeytini ile mücadele ediyor. Gemlik zeytinini korumak istiyorsak,
coğrafi işaret kullanmak zorundayız. 2006 yılında Türkiye’nin her yeri ne
Gemlik zeytini fidanı gitti. Sizin bu günler iyi günleriniz. Fidanlar
büyüyecek, o zaman piyasaya sizden rekabet edecek çok değişik yerlerin ürünleri
çıkacak. Osmaniye Mersin civarından kuvvetli rakipler geliyor. Bursa
civarında zeytin üretimi yüzde 1 artmış. Diğer yerlerde ise yüzde 35. Ürün
artışındaki fark yüzde 38.” dedi.
Yaptıkları çalışmaları anlatan Doç. Dr. Dokuzlu, Akhisar zeytini ile Gemlik
zeytininin ayırt edilmesinin çok zor olduğunu söyledi. Yaptıkları testlerin
kabuk ve çekirdeklerin laboratuvar incelemelerini anlattı. Kabukta 1 miligram
fark bulunduğunu, çekirdeğin ise aynı olduğunu söyledi.
Gemlik Ticaret Borsası coğrafi işaret logosunun kullanılmasının üretici ve
satıcı için önemli olduğunu değinen konuşmacı, logonun nasıl kullanılacağını
anlattı.
Sistem kurulduğunda denetimin kimler tarafından yapılacağı nı belirterek,
şunları söyledi: “Gemlik zeytini çok ciddi bir tehditle karşı karşıyadır.
Dışarıdan çok büyük üretim geliyor. Loğoyu iyi kullanıp kullanmamak sizin
elinizde. Logoyu kullanmak kalitenizin tescili olacak. Akhisar Gemlik zeytini
adını kullanmak için TSE‘ye başvurmuş. Gemlik zeytinine meydan okuyor” dedi.
Karşılıklı sorulardan sonra Ticaret Borsası Başkanı İlhan Acar, coğrafi işaret
uygulamasına geçileceğini söyledi.